Chainhunters
Wat is het UTXO-model?
Bitcoin werkt niet zoals een traditionele bankrekening. In plaats van een saldo dat eenvoudig wordt bijgewerkt, gebruikt Bitcoin een systeem van Unspent Transaction Outputs (UTXOs). Dit betekent dat elke transactie nieuwe output creëert die later weer kan worden gebruikt als input voor een nieuwe transactie.
Denk aan contant geld:
- Stel je hebt een biljet van €50.
- Je koopt iets voor €30. De winkelier geeft je €20 terug.
- De €50 is opgesplitst in twee delen: €30 (naar de winkelier) en €20 (terug naar jou).
- Jouw €20 is nu een nieuwe UTXO die je later weer kunt uitgeven.
In Bitcoin werkt het precies zo, maar dan digitaal.
Hoe werkt een Bitcoin-transactie technisch?
Elke transactie heeft:
- Inputs (bestaande UTXOs die worden uitgegeven)
- Outputs (nieuwe UTXOs die worden gecreëerd)
Bijvoorbeeld:
- Jij hebt twee UTXOs: 0.5 BTC en 0.3 BTC. (0.5 + 0.3 = 0.8 BTC)
- Je wilt 0.6 BTC betalen.
- Jouw wallet combineert deze UTXOs en maakt een nieuwe transactie:
- 0.6 BTC gaat naar de ontvanger.
- 0.2 BTC is "wisselgeld" en wordt teruggestuurd naar je eigen adres als nieuwe UTXO.
Een Bitcoin-wallet werkt op de achtergrond om dit allemaal correct te regelen.
Hoe traceer je Bitcoin-fondsen?
Omdat Bitcoin een open blockchain heeft, kunnen transacties publiekelijk worden bekeken. Hier zijn methodes om fondsen te traceren:
Vind de initiële UTXO (beginpunt)
- Elke Bitcoin-transactie begint met een UTXO die ergens vandaan komt.
- Je kunt de blockchain gebruiken (via een block explorer zoals Blockchain.com) om te zien waar een bepaalde UTXO vandaan komt.
Volg de transactieketen
- Omdat een transactie inputs en outputs heeft, kun je steeds verder terugkijken naar vorige transacties.
- Dit heet transaction chaining, waarbij je steeds verder teruggaat om de herkomst van BTC te achterhalen.
Clustering van adressen
- Vaak gebruikt een persoon of entiteit meerdere adressen.
- Als er wisselgeld-adressen worden gebruikt, kunnen onderzoekers wallets identificeren.
- Bitcoin wallets gebruiken HD (Hierarchical Deterministic) wallets, die automatisch nieuwe adressen genereren. Maar als iemand per ongeluk BTC naar een eerder gebruikt adres stuurt, kan dit een cluster onthullen.
Analyse van mixing & privacy tools
- Sommige mensen proberen Bitcoin-transacties te verbergen via mixers (zoals CoinJoin of Wasabi Wallet).
- Maar zelfs dan zijn er technieken zoals peel chains en co-spend detection om patronen te herkennen.
Praktisch Voorbeeld
Bitcoin-transacties en het genereren van nieuwe adressen
Bitcoin wallets werken met het Hierarchical Deterministic (HD) wallet-systeem, wat betekent dat elke keer dat je een transactie doet, er automatisch een nieuw Bitcoin-adres wordt gegenereerd. Dit helpt de privacy te verbeteren en voorkomt dat iemand eenvoudig alle transacties van een persoon kan volgen.
Laten we een voorbeeld nemen van Bob die geld stuurt naar Alice.
Voorbeeld: Bob stuurt Bitcoin naar Alice
1. Bob heeft een Bitcoin UTXO
Bob heeft een bestaand Bitcoin-adres, bijvoorbeeld:
Bob's eerste adres (adres 1)
bc1q5wvdgl0hnnvnz0eq5raag3mcq7t3nr356rekqx
Hier staat 0.5 BTC op. Hij wil 0.3 BTC sturen naar Alice.
2. Bob stuurt 0.3 BTC naar Alice
Bob maakt een transactie waarbij:
- 0.3 BTC gaat naar Alice's adres (adres 2):
bc1qk3turc7yfl2fn5kfcv08d36f6tc7f77eev6fnu(Alice's adres) - Het wisselgeld (0.2 BTC) gaat naar een nieuw adres dat zijn wallet genereert (adres 3):
bc1qtq6f9y3aapwqrnk2fxndc6enw5xvxcsreysw4m(nieuw wisselgeldadres van Bob) - Een kleine fee (bijv. 0.0001 BTC) gaat naar de miners.
Zijn transactie ziet er zo uit:
3. Waarom krijgt Bob een nieuw adres voor wisselgeld?
Bitcoin-wallets doen dit om de privacy van gebruikers te verbeteren. Stel dat Bob altijd hetzelfde adres zou gebruiken voor wisselgeld:
- Iedereen zou direct kunnen zien hoeveel wisselgeld hij heeft.
- Dit zou zijn totale saldo blootstellen aan de ontvanger en andere onderzoekers.
Daarom genereert de wallet automatisch een nieuw adres voor het wisselgeld.
Hoe onderzoekers dit kunnen traceren
Een online onderzoeker kan deze transactie analyseren door:
- De blockchain te bekijken en te zien dat 0.3 BTC naar Alice is gegaan.
- Op te merken dat het overgebleven bedrag naar een ander nieuw adres is gegaan.
- Dit wisselgeld-adres te linken aan Bob, als hij later geld uit dit adres besteedt.
Onderzoekers gebruiken technieken zoals clustering en co-spend detection om te ontdekken welke adressen waarschijnlijk bij dezelfde persoon horen.
Belangrijke inzichten voor Bitcoin-tracking in het kort
✔ Nieuwe adressen worden automatisch gegenereerd bij elke transactie.
✔ Wisselgeld gaat naar een nieuw adres binnen dezelfde wallet, wat vaak door clustering te detecteren is.
✔ Als Bob later zijn wisselgeld uitgeeft samen met andere BTC uit eerdere transacties, kan zijn identiteit makkelijker worden gekoppeld.
Praktische tools voor online onderzoekers
Wil je zelf Bitcoin-transacties onderzoeken? Gebruik deze tools:
- Blockchain Explorers: Mempool.space, Blockstream.info, Blockchain.com
- Forensische Analyse Tools: Chainalysis (betaald), Crystal Blockchain, MetaSleuth Voor alle tools check onze blockchain tools pagina